Skip to main content

Tafsir Jalalain Surat Yusuf | Gus Baha | Masjidil Aqsho - Masjidil Harom


 

Bismillahirrohmanirrohim


نحن نقص عليك أحسن القصص بما أوحينا إليك هذا القرآن وإن كنت من قبله لمن الغافلين
إذ قال يوسف لأبيه يا أبت إني رأيت أحد عشر كوكبا والشمس والقمر رأيتهم لي ساجدين
قال يا بني لا تقصص رؤياك على إخوتك فيكيدوا لك كيدا إن الشيطان للإنسان عدو مبين
وكذلك يجتبيك ربك ويعلمك من تأويل الأحاديث ويتم نعمته عليك
وعلى آل يعقوب كما أتمها على أبويك من قبل إبراهيم وإسحاق إن ربك عليم حكيم


Surat Yusuf: 1
 الر   اللَّه أعْلَم بِمُرادِهِ بِذَلِكَ تلك  هَذِهِ الآيات آيات الكتاب القُرْآن والإضافَة بِمَعْنى مِن
 المبين المُظْهِر لِلْحَقِّ مِن الباطِل

Tilka (utawi mengkono2 quran)
hadzihil ayaat
iku 
ayatul kitabi (ayat2 songko quran)
Al Qur'anu, wal idhofatu bi ma'na min
(maknane min)
Al Mubin (engkang njelasno)
Mudzhiru lil haqi minal bathil
Al Mudzhiru tegese engkang njelasno
lil haqqi maring barang haq
minal bathili saking barang bathil



Surat Yusuf ayat: 2
إنا أنزلناه قرآنا عربيا بِلُغَةِ العَرَب لعلكم يا أهْل مَكَّة 
تعقلونتَفْقَهُونَ مَعانِيه
Innaa (sak temene insun)
anzalnaa(nurunno sopo? insun)
hu (ing quran)
Quranan (rupa quran)
Arobiyan (kang bongso bahasa arab)
bilughotil arobi
(nganggo bahasa arab)
laallakum (menowo siro kabeh)
Ta'qiluuna ( iso mikir siro kabeh)
tafaqqohunna ma'aniyahi 
(paham siro kabeh, ing piro2 maknane quran)


Surat Yusuf ayat 3
نحن نقص عليك أحسن القصص بما أوحينا بإيحائنا إليك هذا القرآن وإن مخففة أي وإنه كنت من قبله لمن الغافلين
Nahnu (Utawi Insun, Alloh)
iku
Naqushu (nyritakno, sopo? Insun)
Insun nyritakno?
‘alaika (ing ngatase siro, muhammad)
Ahsanal qoshoshi (ing apik2 e crito)
Bimaa (kelawan perkoro)
Auhainaa (kang wus paring wahyu, sopo? Insun)
bi iihaaina (tegese kelawan wahyu insun)  
ingsung wahyukno (mewahyukan
ilaika (maring siro)  
Hadzal quran (ning ikilah quran)
Wa in (lan sak temene kelakuan)
iku
mukhoffatun ai wa inahu
utawi wa innahu 
Kunta (siro Muhammad)
Min qoblihi ( saking sak durunge ikilah wahyu)'
ai min qoblil ihaaa-i
iku
Laminal Ghofilin (setengah saking wong sing raruh)



Surat Yusuf ayat 4
اذكر إذ قال يوسف لأبيه يعقوب يا أبت بالكسر دلالة على ياء الإضافة المحذوفة والفتح دلالة على ألف محذوفة قلبت عن الياء إني رأيت في المنام أحد عشر كوكبا والشمس والقمر رأيتهم تأكيد لي ساجدين جمع بالياء والنون للوصف بالسجود الذي هو من صفات العقلاء

Udzkur (ilingo siro Muhammad)
Idz qola (rikalane matur sopo? yusuf)
Li abihi ( maring bapak e Yusuf) 
ya-quba rupane nabi yaqub 
Olehe matur?
Yaa abati ( hai bapak insun)
ya abati
bil kasri (kelawan kawoco kasroh) dallalatan (kerono nunjukno) 
ala yaa-il idhofatil (ing ngatase ya idhofah)  mahdzufah (ingkan den buang)
soko kata yaa abiii
wal fathi (lan kawoco fathah) dalalatan (ing kerono nunjukno)
ala ulifi  (ing ngatase alif)
mahdzufatun (kang den buang)
qulabat (kang den gentenan opo? alif) 
anil yaa-i (saking ya)
Innii (sak temene insun)
iku
Roaitu (ngimpi sopo? insun)
ngerti sopo? insun
fil manaami (ing ndalem turu)
Ingsun ngerti 
Ahada asyaro (ing sewelas)
Apane? Kaukaban ( apane? bintange)
Wa syamsa (lan insun ningali ing srengenge)
Wal qomaro (lan rembulan)
Iki dawuhe Yusuf
Ra aitu (ningali, sopo? insun)
hum (ing ahada asyaro kaukaban wasy syamsau wal qomar)
ta-kidun (iki dawuh, ing taukid)
Lii (maring insun)
Sajidina (kang sujud kabeh)
jum'an bil yaa-i
utawi dijama' (ing lafadz sajidin) 
kelawan ya-i  
wan nuuni (lan nun)
lil wushufi ( kerono kasifatan)
bi sujuudi (kelawan sujud)
Alladzi rupane sujud,
huwa (utawi alladzi)
min shifatil 'uqola ( setengah saking sifate sing nduweni akal).



Surat Yusuf ayat 5
«قال يا بني لا تقصص رؤياك على إخوتك فيكيدوا لك كيدا» يحتالون في هلاكك حسدا لعلمهم بتأويلها من أنهم الكواكب والشمس أمك والقمر أبوك «إن الشيطان للإنسان عدو مبين» ظاهر العداوة
Qola (dawuh sopo? Nabi ya’qub)
Yaa bunaiya ( wahai anak ingsun)
La taqshus (ojo nyritakno, sopo siro)
Ru-yaaka (ing impen siro)
Ala ikhwatika (ing ngatase dulur2 siro)
Fa ya kidu (mongko ngreko doyo, sopo? Ikhwatuka)
Laka (maring siro)
Kaida (kang ngreko doyo tenan)
yahtalu tegese (podo berkhilah, podo berusaha, sopo? ikhwatuka)
fi halatika (ing ndalem ngrusakno siro)
hasadan (kerono sifat benci)
li 'ilmihim, kerono ngertine ikhwatika
bi takwilihaa (kelawan takwile rukyaka)
rupane takwil 
Ta'bir mimpi maknane
min annahum ( sak temene, ikilah ikhwatuka)
iku
al kawaakibu (ing piro2 lintang)
wasy syamsu (utawi maknane srengenge)
iku ummuka (iku ibuu siro)
wal qomaru (utawi maknane rembulan)
iku
abuuka (iku bapak siro)
Innasy syaithona (saktemene syaitan)
lil ingsani (maring menungso)
iku
aduwun ( musuh)
mubinun (engkang jelas) 
dzohirul 'adawati (kang jelas permusuhane)




Surat Yusuf ayat6
«وكذلك» كما رأيت «يجتبيك» يختارك «ربك ويعلمك من تأويل الأحاديث» تعبير الرؤيا «ويتم نعمته عليك» بالنبوة «وعلى آل يعقوب» أولاده «كما أتمها» بالنبوة «على أبويك من قبل إبراهيم وإسحاق إن ربك عليم» بخلقه «حكيم» في صنعه بهم.
 
wa kadzalika (lan iku koyo mengkono2 kabeh)
kamaa roaitu (koyok olehe ngimpi, sopo? siro)
yajtabika (kang milih)
ka ( ing siro)
yakhtarika (tegese bakal ngangkat, ka ing siro)
Robbuka (sopo? Pengeran siro)
wa yu'alimuka (lan ngulang sopo? robbuka)
ka (ing siro)
mulang
min takwilil ahadits (saking nakwil piro2 impen)
ta'birur ru'ya (tegese menyingkap makna mimpi)
wa yutimmu (lan nyempurnakno, sopo? Alloh)
ni'matahu (ing nikmate Alloh)
alaika (ing ngatase siro)
bin nubuwati (kelawan kenabian)
wa ala ali (lan nyempurnakno ing ngatase dinasti ya'kub)
aulaadihi (tegese anak2 e yaqub)
kamaa atammahaa (koyo olehe nyempurnakno, sopo? robbuka)
haa (ing ni'mat )
bin nubuwati (kelawan kenabian)
ala abawaika (ing ngatase bapak loro siro)
min qoblu (sak durungi iki)
rupane ibrohim wa ishaq (ibrahim dan ishak)
inna robbaka (sak temene pengeran siro)
iku 
alimun(Dzat sing pirso)
bi kholqihi (kelawan makhluk e Alloh)
hakimun (Utowo Dzat sing bijak)
bin shun'ihi (ing ndalem tindak lampahe ALloh)
bi him ( kelawan ikilah kholqihi)




Surat Yusuf ayat 7
«لقد كان في» خبر «يوسف وإخوته» وهم أحد عشر «آيات» عبر «للسائلين» عن خبرهم
laqod kaana (temen2 ono iku)
fii yusufa (ing ndalem masalah yusuf)
tegese
fii (ing ndalem) 
khobar (critane)
yusufa (Nabi Yusuf)
wa ikhwatihi (lan dulu2r e yusuf)

wa hum (utawi ikhwatihi)
iku 
ahada asyro (sewelas) 
opo sing ono? 
ayaatun (songko piro2 ayat)
ibarun (tegese piro2 teladan)
lis saailin ( marang piro2 wong sing takok)
an khobarihim (saking critane yusuf lan ikhwatihi)




Surat Yusuf ayat 8

اذكر «إذ قالوا» أي بعض إخوة يوسف لبعضهم «ليوسف» مبتدأ «وأخوه» شقيقه بنيامين «أحب» خبر «إلى أبينا منا ونحن عصبة» جماعة «إن أبانا لفي ضلال» خطأ «مبين» بين بإيثارهما علينا.

Udzkur (elingo sopo? siro)
idz qoluu (nalikane ngucap)
sopo?
(ba'dhu ikhwatih yusuf li ba'dhihim)
tegese sebagiane dulure Nabi yusuf
maring sebagian liyane
olehe ngucap ngene
layusufu (yektine utawi Nabi Yusuf)
mubtada-un (mubtada)
wa akhuuhu (lan dulure)
syaqiquhu (tegese dulur kandunge Yusuf) 
bunyamin (utawi bunyamin)
iku
ahabbu (luwih disenengi)
khobarun (dadi khobar)
ilaa abiina (maring bapak kito)
minnaa (dibanding kito)
wa nahnu (lan hale kito iku)
usbatun 
jama'atun (tegese kelompok)
inna abaana ( saktemene bapak e kito)
iku
lafii dholaalin (yekti ing ndalem, kesesatan) 
khotho'
tegese kesalahan
mubinun (engkang jelas)
bayyinun (engkang jelas)
bi itsarihimaa (sebab olehe menangnone yusuf lan bunyamin)
alainaa (ing ngatase kito)



Surat Yusuf ayat 9
«اقتلوا يوسف أو اطرحوه أرضا» أي بأرض بعيدة «يخل لكم وجه أبيكم» بأن يقبل عليكم ولا يلتفت لغيركم «وتكونوا من بعده» أي بعد قتل يوسف أو طرحه «قوما صالحين» بأن تتوبوا

uqtulu (matinio siro kabeh)
yusufa (ing yusuf)
awithrohuhu (utawi ngguwak o siro kabeh )
hu (ing yusuf)
ardhon (ing bumi)
ai bi ardhin (tegesi ing ndalem bumi)
ba'idatin (engkang adoh)
Yusuf iku guwak opo dipateni
yakhlu (dadi fokus, dadi tertuju)
lakum (marang siro kabeh)
opo?
wajhu abiikum (pandangan bapak siro kabeh)
Lak Yusuf wes mbok buwang, pandangan bapak kita hanya pada kita, makane ora ngurusi Yusuf. 
bi anyaqbala ( kelawan madep) 
wa laa yultafita (lan ora mengo, sopo? ab
li ghoirikum ( maring sakliyane siro kabeh)
ta takunu (lan ono, sopo? siro kabeh)
min ba'dihi (saking sakwise mateni) 
ai ba'di qotli yusufa (tegese sakwise mateni yusuf)
au thorhihi (utowo ngguwak, sopo? siro)
hi (ing Yusuf)
qouman (ono iku kaum)
sholihin (kang sholeh kabeh)
bi antathuubuu ( gambare arep yen to thobat siro kabeh)


Surat Yusuf ayat 10

«قال قائل منهم» هو يهوذا «لا تقتلوا يوسف وألقوه» اطرحوه «في غيابت الجب» مظلم البئر في قراءة بالجمع «يلتقطه بعض السيارة» المسافرين «إن كنتم فاعلين» ما أردتم من التفريق فاكتفوا بذلك

qola (ngucap)
qoilun (sing ngucap)
min hum ( saking sebagian keluargane yusuf)
huwa (utawi qoil)
iku  
yahudzan (yoiku yahudza)

laa taqtulu (ojo mateni siro kabeh)
yusufa (ing yusuf)
wa alqu (lan nibakno o sopo? siro kabeh)
hu (ing yusuf)
ithrohuu (tegese nibakno, sopo siro kabeh)
hu (ing yusuf)
diguwak
fii ghoyabatil jub (ing ndalem njerone sumur)
madzlami bi'ri (tegese ing nggone petenge sumur)
fi qiroatin bil jam'i 
lak mbok ceblokno ning njero sumur
sing dilalui musafir, kafilah
yaltaqith huu (mongko bakal metuk, bakal nemu) 
hu (ing Nabi Yusuf)
sopo? 
ba'dul sayaaroti (sebagiane musafir)
ai musafirin (tegese poro musafir)
in kuntum (lan ono siro kabeh)
fa'ilina (iku nlgakoni sopo siro kabeh)
maa (ing perkoro) 
arodtum (kang nglakoni, sopo? siro kabeh)
minat tafriqi (saking misah Yusuf lan bapak e)
Faktafu (mongko nyukupi, sopo? siro kabeh)
bi dzalika (kelawan mengkono2 ikilah) 
bidzalika ai bi qotli yusuf fil bi'ri
(niki rencanane pun bulat, dibuak teng sumur)


Surat Yusuf ayat 11
«قالوا يا أبانا مالك لا تأمنا على يوسف وإنا له لناصحون» لقائمون بمصالحه.
Qoluu (podo matu, sopo? ikhwahe Yusuf)
Yaa abaanaa (hai bapak kito)
maalaka (opo keduwe siro)
laa takmannaa (ora percoyo, sopo? siro)
naa (ing kito)
ala yusufa (ing ngatase Nabi Yusuf)
wa innaa (lan saktemene kito) 
lahu (ing yusuf) 
lanaashihuuna ( ing wong sing niat apik kabeh)
la qooimuuna (wong sing jumeneng kabeh)
bi sholihihi (kelawan kemaslahatan2 ne Yusuf)


Surat Yusuf ayat 12
«أرسله معنا غدا» إلى الصحراء «نرتع ونلعب» بالنون والياء فيهما ننشط ونتسع «وإنَّا له لحافظون»
Arsil (Mbok yo o nglepas, sopo? panjenengan) 
hu (ing yusuf)
ma'anaa ( sertane kito)
ghodan (ing ndalem sesuk)

ilash shohroo-i ( maring padang pasir, hutan, pokok e ora daerah omah iku jenenge sohroo)
narta' (keplayon sopo? kito, dolanan lari2an kito)
wa nal'ab (lan main2 kito)
bin nuuni (kelawan nuun)
wal yaa ( lan yaa) 
sebagian qiroat sami2 nggawe ya
yarta' wa yal'ab, sami2 sab'ah
nansyatu tegese nggawe olahraga, sopo? kito
wa nattasi'u (lan nggawe bedak2an kito) playon
wa innaa (lan saktemene kito)
lahu (maring yusuf)
lahaafidzuunaa (wong sing njogo kabeh)


Surat Yusuf ayat 13
«قال إني ليحزنني أن تذهبوا» أي ذهابكم «به» لفراقه «وأخاف أن يأكله الذئب» المراد به الجنس وكانت أرضهم كثيرة الذئاب «وأنتم عنه غافلون» مشغلون.
Qola matur sopo? Nabi ya'qub
innii (saktemene insun)
layahzununi ( yektine nyusahno, sopo? siro)
nii (ing insun)
opo? 
an tadzhabuu (ing budalan siro kabeh)
ai dzihaabukum ( tegese budalan siro kabeh)
bihi (kelawan Yusuf)
li firoqihi (tegese kelawan pisah ing Yusuf)
wa akhofu (lan kuatir sopo? insun)
opo 
An yakulahu ( mangan )
hu (ing yusuf)
opo? 
adz dzi-bu (srigala)
Al muroodu ( utowo perkoro kang den kersakno)
bihi al jinsi (jenisi jinsi)
wa kaanat (lan ono)
Ardhuhum (bumine ikhwahe Yusuf)
iku
katsirotal dzi-aabi (iku akeh srigalane)

wa antum (lan hale utawi siro kabeh)
anhu (saking yusuf)
iku
ghofiluuna ( lali kabeh)
masyghuluuna (tegese sibuk kabeh)



Surat Yusuf ayat 14
«قالوا لإن» لام قسم «أكله الذئب ونحن عصبة» جماعة «إنا إذا لخاسرون» عاجزون فأرسله معهم.
Qolu Podo ngucap sopo? ikhwah
ing akalahudz dzi-bu 
akala ( mangan)
hu (ing yusuf)
opo? adz dzikbu (srigala) 
wa nahnu (hale utawi kito)
iku 
ushbatun (sekelompok)
Jama'atun tegese sekelompok
Innaa Saktemene kito 
idzan (nalikane iku)
lakhosiruuna (yektine wong sing getun, kabeh)
ajizuuna (tegese wong sing getun kabeh)
fa arsalahu (mongko nglepas, sopo? ya'qub)
hu (ing Yusuf)
ngolehno dolan yusuf
ma'ahum (sertane ikhwah)



Surat Yusuf ayat 15

«فلما ذهبوا به وأجمعوا» عزموا «أن يجعلوه في غيابت الجب» وجواب لما محذوف أي فعلوا ذلك بأن نزعوا قميصه بعد ضربه وإهانته وإرادة قتله وأدلوه فلما وصل إلى نصف البئر ألقوه ليموت فسقط في الماء ثم أوى إلى صخرة فنادوه فأجابهم يظن رحمتهم فأرادوا رضخه بصخرة فمنعهم يهوذا «وأوحينا إليه» في الجب وحي حقيقة وله سبع عشرة سنة أو دونها تطمينا لقلبه «لتنبئنهم» بعد اليوم «بأمرهم» بصنيعهم «هذا وهم لا يشعرون» بك حال الإنباء.
fa lamma dzahabu ( mongko semangsane budalan, sopo? ikhwatihi )
bihi ( kelawan)
hi (yusuf)
wa ajma'u ( lan podo sepakat, sopo? ikhwah)
ikhwah kuwi wes pokok e dulure yusuf. 
'azamu ( tegese podo sepakat, sopo? ikhwah)
an yaj'alu ( yento nggawe)
digawe
fii ghoyabatil jub ( ing ndalem njerone sumur)
wa jawabu ( lan utawi jawabe)
lammaa mahdzuf ( lamma den buang)
ai fa'aluu (tegese nglakoni, sopo? ikhwah) dzalika (ing nyemplungno yusuf)
bi anna naz'u ( sopo nyoplok, sopo? ikhwah)
qomishohu ( ing gamise yusuf)
ba'da dhorbihi ( sakwise mukuli yusuf)
wa ihaanatahu ( mongko nyembadani, sopo? yusuf. 
fa ajaabahum ( mongko, nyembadani, sopo? yusuf) hum ( ikhwah) 
yadzunnu ( nyongko, sopo? yusuf)
rohmatahum ( ing belas kasihane ikhwah)
fa arodu ( mongko ngarepaken sopo? ikhwah)
rodhkhohu ( ing mbalangi, yusuf)
bi sokhrotin ( kelawan watu gede)
famana'ahum ( mongko nyegah, 
hum (ing ikhwah)
sopo?
yahudza 
yahudza

wa auhainaa (lan paring wahyu, sopo? ingsun)
ilaihi (maring yusuf)
fil jubbi ( ing ndalem sumur)
wahya haqiqotin (kelawan wahyu hakikat)
wa lahu ( lan iku keduwe yusuf)
sab'a asyrota(utawi pitulas)
apane? 
sanatan (tahune)

au dunahaa ( utowo sak ngisore, sab'a asyarota)
tathmiinaan (kerono nenangno)
 li qolbihi (maring atine yusuf)

yusuf diparingi wahyu, latunabbiannahu bi amrihi
yektine bakal iso nyritakno, sopo? yusuf 
hum (ing ikilah masalah ikhwah)
ba'dal yaumi ( sakwuse peristiwa iki)
bi amrihim kelawan kelakuane ikhwah
ai bishoni'ihim (tegese kelawan kelakuane ikhwah, perilakune ikhwah, yoiku sing nyemplungno sumur)
hadza ikilah
wahum hale ikhwah iku
laa yasy'uruuna (ora podo ngerti, sopo? ikhwah)
bika (kelawan siro)
hala inbaa-i ( pas kowe crito)






Surat Yusuf ayat 16

«وجاءُوا أباهم عِشاءً» وقت المساء «يبكون».

wajaau ( lan podo teko, sopo? ikhwah)
abaahum ( ing bapak2 e )
isyaa-an ( ing ndalem waktu sore
waqtul masaa-i ( ing ndalem waktu sore)
yabkuuna ( engkang podo nangis, sopo? ikhwah) . Maksude pura2 nangis, sopo? ikhwah



Surat Yusuf ayat 17

«قالوا يا أبانا إنا ذهبا نستبقُ» نرمي «وتركنا يوسف عند متاعنا» ثيابنا «فأكله الذئب وما أنت بمؤمن» بمصدق «لنا ولو كنا صادقين» عندك لاتهمتنا في هذه القصة لمحبة يوسف فكيف وأنت تسيء الظن بنا.

qoluu (podo matur, sopo? ikhwah)
ya abaana ( hei bapak kito)
innaa ( saktemene kito)
dzahabnaa (lungo, sopo? kito)
nastabiqu (hale dolanan panah, sopo? kito)
narmi ( tegese dolanan panah, sopo? kito)
dolanan ketapel opo panah
wa taroknaa ( lan ninggal, sopo? kito)
yusufa ( ing yusuf) 
inda mataaina ( ono ing sandinge baju2 kito)
tsiyabinaa ( tegese, perabotan kito. pokok e yusuf kon nunggoni rangsel, coro sakniki)
fa akala (mongko mangan, opo? )
hu ( ing yusuf)
adz dzikbu (srigala)
wa maa anta ( lan ora ono, utawi panjenengan) 
bimukminiin ( kelawan wong sing percoyo) 
bimushoddiqiin (tegese wong sing percoyo)
lanaa (maring kito)
wa maa kunnaa ( lan senajano kito)
shodiqiina (wong sing jujur kabeh) 
indaka ( ing sanding siro)
latahamtanaa 
walau kunaa shodiqiina lattahamtanaa
(umpomo ono kito)
iku 
shodiqiina 
(bener sopo? kito)
lattahamtanaa ( yektine tetep curiga panjenengan)
naa ( ing kito)
fi hadzal qishoti
(ing ndalem crito kito)
limuhabbati 
mergo 
saking senenge
yusufa ( ning yusuf)
fa kaifa ( mongko hale koyok opo)
wa anta ( utawi panjenengan)
tusi-u (ngelek i, sopo? panjenengan)
adz dzunna ( ing persangkaan)
binaa ( kelawan kito)




Surat Yusuf ayat 18

«وجاءُوا على قميصه» محله نصب على الظرفية أي فوقه «بدم كذب» أي ذي كذب بأن ذبحوا سخلة ولطخوه بدمها وذهلوا عن شقه وقالوا إنه دمه «قال» يعقوب لما رآه صحيحا وعلم كذبهم «بل سوَّلت» زينت «لكم أنفسكم أمرا» ففعلتموه به «فصبر جميل» لا جزع فيه، وهو خبر مبتدأ محذوف أي أمري «والله المستعان» المطلوب منه العون «على ما تصفون» تذكرون من أمر يوسف.

wa jaa-u (lan teko, sopo? ikhwah)
ala qomishihi (sertane nggowo, baju gamise yusuf)
mahaluhu ( utawi mahale)
hu (qomishihi)
iku
nushiba ( den nashobno, opo? mahal)
ala dzorfiyati (ing ngatasi dzororf)
ai fauqohu ( tegese kelawan sak nduwure, gamis)
bidamin ( kelawan geteh)
kadzibin ( kang dusta)
ai dzi kidzbin ( tegese kang nduweni dusta)
bi andzabahuu ( kelawan yento nyembeleh, sopo? ikhwah)
sakhlatan ( ing cempe, anak e wedus)
wa lathohuhu ( lan nglepoti, sopo? ikhwah)
bi damihaa ( kelawan getehe sakhlah)
tapi wa dzahalu ( lan podo lali, sopo? ikhwah)
an syaqihi ( saking nyuwek2 ing gamis)
wa qoluu lan podo ngucap sopo? ikhwah
innahu (saktemene geteh)
damuhu ( getehe yusuf)

qola ya'qubu ( dawuh sopo? ya'qub) 
lamaa (mangsane)
 ro-ahuu ( ningali, opo ya'qub)
hu ( ing qomisa) 
shohihan (engkang utuh, ora suwek)
wa alima ( lan ngerti sopo?ya'qub)
kidzbahum (ing dustane ikhwah)
olehe matur
balik ngreko doyo
zaiyana tegese ngreko doyo,
lakum ( maring siro kabeh)
amron ( ing sini urusan)
fa fa'altumuuhum ( mongko ngkaloni , siro kabeh, hu ing amr
bihi ( kelawan yusuf)
fa shobrun jamil (mongko utawi keputusan, ingsun iku, nglakoni sabar
jamilun (engkang bagus)

laa jazaa'a ( lan ora ono kaget)
iku maujud
fihi ( ing ndalem sabar)
wa huwa ( lan utawi shobrun jamilun)
khobarun mubtada mahdzufin, kang den buang) ai amri ( tegese urusan, insun)  iku shobrun jamil (sabar sing apik)
wallohu ( lan utawi Alloh)
iku
musta'aani ( dzat sing dijaluki pertolongan)
al mathlubu ( tegese den golek i)
minhu saking opo
al maunu ( opo pertolongan)
ala maa ( ing ngatase opo)
tshifuuna ( kang nyifati siro kabeh)
tadzkuruuna ( tegese kang nyifati siro kabeh, )
min amri yusufa ( saking urusan Nabi Yusuf)





Surat Paling Lengkap crito nabi urud, niku namung Surat Yusuf. 
Pun nggih, niki sakderenge Crito Yusuf, kulo barno sak surat. Kulo terangno nggih, sing versi globale kaleh versi sing muttasil ila Rosulillah. Ngendikane kanjeng Nabi, surat paling lengkap cerito Nabi, urut, niku namung Surat Yusuf.  Surat Yusuf itu satu2nya surat dengan nama nabi Yusuf, nggih disebut Surat Yusuf, yang ceritanya urut, tidak terpotong. Artinya satu surat itu penuh, tidak terpotong. 

Ada dua Nabi sing Kanjeng Nabi Muhammad Saw. niku iri, karena beliau merasa tingkat kesabaranya tidak kayak dua Nabi ini. Dan tidak punya keuntungan kayak Nabi Muhammad Saw. 

  • nggih niku setunggah Nabi Luth
  • nomor kalih Nabi Yusuf. 
Dados Nabi, sing kanjeng Nabi Iri, tingkat kesabarane, niku namung Nabi Yusuf, kalian sinten? Nabi Luth. Kulo singkat mawon nggih, sing tentang Nabi Luth, niku mpun kliwat wingi, 
 
 
Nasab Nabi Yusuf
Sakniki sing tentang Nabi Yusuf, Nabi Yusuf ‘alaihissalam niku, Niki apalno nggih, nasabe. Yusuf 
bin Ya’kub, 
bin ishaq 
bin Ibrohim. 

Sebab niku sing paling populer, sing ditiru kyai, lek onok nasab. Al Karim, ibnul karim, 
ibnul karim, ibnul karim. Itu pertama kali diutarakan Rosululloh ngomentari Nabi Yusuf. Yusuf bin ya'qub, bin Ishaq, bin Ibrohim. Jadi satu2nya nabi sing Al Karim, ibnul karim, ibnul karim, ibnul karim. Dadi sampek nasab papat iku nabi kabeh. Yaitu Nabi Yusuf Nabiyulloh, anak e Nabiyulloh Ya’qub, anak e Nabiyulloh Ishaq, anak e Nabiyulloh sinten? Ibrohim. 

Yusuf nduwe bapak, rupa2ne Ya’qub. Yusuf gadah dulur kandung namung setunggal  namine Bunyamin. Dadi jeneng bunyamin, niru dulur kandunge sinten? Yusuf. Gadah dulur ni'ab (beda ibu).. mboten..... tiyang2 katah, sing disebut quran 11. Sing diketuahi Yahudza.  Anak e yaqub sing bedo ibu kalian ibuk e Nabi Yusuf niku, salah satunya namine sinten? Yahudza. Yahudza niki sing kemudian menurunkan Bani Israel, sampek tuk sak mangke, bani israel sing dzurriyah. Menke kulo terangaken

Nabi Ibrohim nggih gadah anak, jenenge isma’il, isma’il niku saking Ibuk Hajar. Sing isma’il ini kemudian jadi bapak Arab. Sing engkok wolak walik e zaman nglahirno Kanjeng Nabi Muhammad Saw. Nak ngono anbiyau bani Isroil, kados Nabi Musa, Nabi Harun, dan yang lain sebagainya, Niku saking dzuriyah Ibrohim soko jalur Ya’qub - Ishaq, Terus dadi Nabi2 Bani Israel. Sing dzuriyahnya memusuhi Nabi Muhammad sing sebetulnya sak nasab. Yoniku, Ujung2nge Nabi Muhammad tuk Isma’il tuk Ibrahim. 


Ibrahim di Israel nduwe tempat suci, rupa2ne Sokhro. Sokhro niku tembok ratapan orang Yahudi. Ibrohim ketika dengan siti hajar, dibeto teng Baitulharom, kemudian membangun ulang ka-bah. Dibaturi anake jenenge Isma’il. Lha lak ngoten bi ijmail ulama, tempat suci namung kalih, yo niku Ka’bah Al Musharrofah, kalian masjidil aqsho. Karena Rosululloh Muhammad itu orang yang sempurna, dianggap Nabi paling mewakili semua Nabi, beliau harus pernah sholat di keduanya, disebut
 
سبحان الذي أسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام إلى المسجد الأقصى الذي باركنا حوله
لنريه من آياتنا إنه هو السميع البصير
 
Karena mewakili tradisi leluhure, Nggih niku Masjidil Aqsho nggih leluhure, mbah2 e. Masjid Mekah – Ka’bah, nggih leluhure piyambak e. Sehingga dalam khitoh keagamaan, itu tidak bisa melepaskan masjidil aqsho, yerusallem atau mekah. Iki rungokno, Tapi niki hikmahe gede. Semua sejarah, raja2 inggris, semua pelaku di perang salib, itu gak pernah tertarik teng Ka’bah. Mergo nganggep tempat suci sing teng mekah -ka’bah niku, soko turunan musuhe (ibuk selir) Mergo turunan musuhe ibuk selir, ibuk sing Sarah. Mekah niku dibangun soko jalur? Isma’il. Perkarane dzoroh (ibuk selir). Angger wong wayuh mesti perkoro. Wong wayuh niku mesti nopo? Makane Sarah niku sing film barat2 niku Kristen. Gak onok ning sing jenenge Sarah2… 


Sing Sarah didokok ning Palestina, sing Hajar didokok teng pundi? Mekah. Karena Ibrahim adalah bapak para Nabi, Ibuk sitok memakili kota suci masjidil aqsho, ibuk sitok mewakili kota suci mekah. Karena Nabi Bani Israel itu, seperti Nabi Isa Nabi Musa, nanti itu turunanya Nabi Ibrahim saking siti Sarah. Sehingga kenanganya orang Israel, orang Kristen, itu ya hanya masjidil al aqsho/sokhro/tembok ratapan atau betlehem. Mpun, sebab itu mereka gak tertarik merebut ka’bah. Itu mulai dulu. Iku hikmahe gede. Sing seneng ka-bah nggih sampeyan2 niku. Kaji2... ora onok sejarahe, tapi senenge mbek nopo? ka'bah. Tapi hikmahe gede. 

Sehingga ketika palestina dikuasai sayyidina Umar, ketika pasukan romawi yang mencaplok yerusallem itu ditaklukkan umar. Nggih mpun niku dibawah kesultanan Muslim, sampek dinasti Abasiyah. Itu gak pernah tertarik, raja2 eropa untuk menaklukkan mekah. Oleh karenanya para ambisi nggawe perang suci, kanggo merebut pundi? yerusallem. Perang salib itu  tanpa perang saja satu hari minimal mati 4000 orang. Karena kecapek an, jalan kaki saking eropa sampai dugi pundi? Yerusallem. Mergo setiap khotib, pendeta di semua penjuru prancis inggris, semua memotivasi petani supaya merebut nopo? Yerusallem. Ribuan... Lha petani orang lugu, pokok e dijak perang, berangkat. Yo ora nggowo bekal, mereka (terlatih) secara militer. Ning ndalan matek. Onok sing ngejak anak e, cung matilah lek dalam rangka mbelo yusuf, matek... Sing tuwek2 mateklah... 

Kan sing kaji2, matilah cung, lek wes moro ning mekah. Senenge ngel2no, mati ning mekah bangga, jare mati ning kota suci. Sakjane diwalik yo kenek, yo ngrepoti kok bangga? ngrepoti kok bangga? Tapi mbok larang yo rakenek, wong kepingin mati ning mekah. Kenek opo? kaji2 tuwek mati ning mekah? gampang... nah jatah warisan terakhir niku didol nggo kaji. Ujung2 e perkoro duwit. 

Kulo dipamiti bolak balik, gus.. kulo bade kaji, dongakno mati teng mekah. 


Nah ini penting, ben sampeyan ruh sejarah
Karena mekah, karena ka-bah tidak terkait sama hierarki silsilah nasab Nabi Bani Israel, orang2 keturunan Nabi bani israel gak pernah tertarik merebut nopo? Ka-bah. Secara sejarah juga tidak menarik, karena tidak terkait dengan siti Sarah, yang melahirkan Ishaq. Siti sarah itu nanti, ibrahm nduwe bojo Sarah, melahirkan sinten?  Ishaq melahirkan Ya'qub, Ya'qub melahirkan Yusuf, Yusuf nduwe dulur ni'ab (beda ibu) sing nanti dadi bangsa nopo?Yahudi. Iki ben sampeyan ngerti. Ketika pendeta2 di desa2 khotbah memotivasi merebut yerusallem, akhirnya terjadi perang salib. Dan Umat islam kalah total. Sampek 100 tahun kemudian ada seorang pemuda dengan didikan gurunya, merebut lagi, sing dikenal Kholid kedua, Sholahuddin Al Ayubi merebut lagi baitul maqdis. Terus perang modern, perang dunia satu dua, semenjak ada perang modern, termasuk inggris prancis, kong kalikong ambek pemerintahan arab saudi, malah akhire meletakkan israel ke wilayah palestina. Itu juga masalah politik kekinian. Itu palestina yang sebagian diserobot israel, itu sudah edisi sejarah terkini. Diantarane kongkalikong Inggris prancis mbek arab saudi. 

Mulane wong2 palestina iku yo ora iso seneng pemerintahan sopo? saudi. Iki ben sampeyan ngerti. Nah kemudian yang menjadi catatan peneliti, niki ben sampeyan ngerti. Saya berkeyakinan, dan saya bertanggung jawab di depan Alloh Swt. Kesalahan umat islam di seluruh dunia itu juga harus dikontrol. Saya beberapa kali bertemu ulama2 timur tengah, saya bilang, Israel itu siapa? 
Niki di era modern nggih, niki rungokno, ben sampeyan mengamati ben slamet. Sekarang itu Israel itu siapa? kalau betul israel seperti 

یَـٰبَنِیۤ إِسۡرَ ٰ⁠ۤءِیلَ ٱذۡكُرُوا۟ نِعۡمَتِیَ ٱلَّتِیۤ أَنۡعَمۡتُ عَلَیۡكُمۡ وَأَنِّی فَضَّلۡتُكُمۡ عَلَى ٱلۡعَـٰلَمِینَ
Surah Al-Baqarah 122

Wong bani israel itu kaum pilihan, mengalahkan seluruh masyarakat dunia. Itu kalau israel dengan makna negara, tentu sing untung ya eksekutor2 sing sering membantai sinten? palestina. Atau israel sekarang itu nama nastion/ nama negara. Mulane kulo niku termasuk kyai kuno. Kulo niku kyai modern. Artine modern yo ruh hape, ruh marung, yo wes pokok e yo wong modern lah. Tapi kulo niku salaf...

Kesalahan jaman sekarang, itu gak baca kitab. Bacanya buku. Padahal semua istilah bani israel di kitab, itu mesti aulada yaqub, nggih niku anak turune Nabi? yaqub. Kalau israel Israel itu aulada ya'qub, anak turune nabi ya'qub, itu pastne siapa saja yang secara genetik, ada ikatan nasab dengan nabi yaqub, tuk nabi ishaq dan tuk Nabi Ibrahim. Dan itu bisa orang arab, bisa orang mekah, bisa orang medinah. Kasus Sayyidah Shofiyah, bojone Kanjeng Nabi iku yo anak turune Nabi? ya'qub. Israel yang sekarang itu adalah nation, sebuah negara, jadi itu bisa saja orang london, orang prancis atau orang afrika yang berkatepe israel. 

Niki masalah terbesar dalam masalah modern, makane kulo ora seneng, mebk fatwa2 fekih bikinan arab, yang kadang campur aduk antara tragedi perang modern, dengan terminologi kitab. Niki rungokno tenan lho nggih, sampeyan misale salah, niku bisa salah ila yaumil qiyamah. 

Misalnya begini, istilah2 perang antara orang islam dan orang kafir. Ini sesuatu yang mudah kita ngadepi wong kafir, sesuatu yang mudah. Lalu kamu ngadepi Belanda,  atas nama apa? ya karena mereka wong kafir, kita orang islam. Ndak bener itu, karena mereka itu penjajah. Sekarang kalau dibalik, orang indonesia itu menghadapi belanda karena orang kafir? atau karena menjajah? Karena mereka penjajah. Sekarang kalau dibalik, umpomo jaman ndisek sing jajah indonesia orang arab saudi? kiro2 fatwane ulama piye? Monggo2 sami islame, monggo2. Apa tetep perang? Andaikan yang njajah Indonesia itu Arab Saudi, tetep perang tetep perang opo muni monggo2? 

Monggo2, sami islam, mpun njenengan rebut mawon. Opo tetep perang? Loh ini sampeyan pikir? Loh ketika kita lawan belanda dulu, itu atas nama islam, atas nama negara, atau atas nama apa? Sekarang perangya orang israel dan orang palestina itu pakai era modern, sebuah nation, sebuah negara. Dimana israel punya presiden, punya PM, punya panglima perang, memutuskan menyerang Gaza.  Gaza sebagai negara yang berdaulat, menyerang balik israel. Tapi apa betul istilah israel yang sekarang jadi negara, itu sama dengan yang di quran dengan makna anak keturunan yaqub, yang sakral itu. 

Ini perlu diinget2 bahwa peta modern itu merubah peta hukum jihad. Lho nggih to nggih, misalnya mekah arab saudi memutuskan perang menyerang indonesia, munine perang nopo? kiro2...perang apa? Contoh yang terkini misalnya Iraq nyaplok kuwait, fatwane piye? wajib nglawan opo wajib tunduk? Lah misalnya sekarang kejadianya begitu. Makanya kayak2 pakar hukum islam sekarang ya pusing ngadepi... Sebenarnya salah sekali, israel yang sekarang kamu namakan bani israel dengan istilah aulada ya'qub. Karena israel yang sekarang itu sebuah negara, sebuah nation, sebuah hukum negara modern, yang warga disitu, misale wong afrika (yang tinggal disitu) Orang india yang mbangir, orang asia yang pesek, yang berKTP israel disebut warga? israel. Sementara (pengertian) israel yang pada al quran itu min auladi ya'qub. faham nggih. 

sekarang kalau ada orang afrika, kulitnya hitam, disitu terus dadi karyawan ning israel, mergo wes suwi ning kono, terus beKTP israel, terus kowe muni, kamu orang mana? ya mesti bilang saya orang israel. 

Sekarang itu semuanya atas nama nation, semuanya atas nama negara. Misalnya Indonesia disebut negara apa? negara islam. Tapi kan mergo jare wong islam? Tapi kan di NTT misalnya, di ambon kan yo tersinggung, wong mayoritas mereka nopo? kristen. Niki kulo muk crito, crito ilmiyah. Mulane kulo niku masyaalloh, kulo niku dadi pemikir niku yo bingung. Kadang kito iku lek usul iku diarani.

Comments